Категорије

Dr Radoš Ljušić
Filozofski fakultet u Beogradu
Beograd, Republika Srbija

 

JUGOSLOVENSTVO I SRPSTVO MILORADA EKMEČIĆA (MARGINALIJE POVODOM IZLASKA SABRANIH DELA)

God. XLI, 2/2023, str. 483–502
https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.ljus.483-502

 

APSTRAKT/REZIME:

Članak daje kritički osvrt na sabrana dela sprskog i jugoslovenskog istoričara Milorada Ekmečića, objavljena u petnaest tomova 2021. godine. Analizirajući Ekmečićeva ključna istoriografska dela, ovaj rad ukazuje na kontinuitet njegovog shvatanja i zastupanja jugoslovenstva u toku najvećeg dela njegove naučne karijere. Dati su Ekmečićevi ključni stavovi o jugoslovenskoj ideji i jugoslovenstvu, kao i promena stavova prema srpstvu posle autorovog dolaska u Beograd 1992. godine. Članak aktuelizuje pitanje kako je Ekmečić bio u tako dubokoj zabludi o budućnosti jugoslovenstva i Jugoslavije? Ukazano je i na nerešenu dilemu oko ratnih ciljeva Kraljevine Srbije 1914: da li je Srbija ušla u Veliki rat i vodila ga radi ujedinjenja srpskog naroda ili ujedinjenja jugoslovenskih naroda, kao i na Ekmečićevo hronološko određenje prema srpskoj revoluciji, koje nije uključilo ukidanje feudalizma.

 

KLJUČNE REČI: Milorad Ekmečić, Jugoslavija, jugoslovenstvo, Srbija, Bosna i Hercegovina, srpska revolucija, sabrana dela Milorada Ekmečića

 

REFERENCE:

  • Aleksić, Jovan J. „Život i delo Milorada Ekmečića (1928–2015)“. Doktorska disertacija, Univerzitet u Prištini, Filozofski fakultet, Odeljenje za istoriju, Kosovska Mitrovica, 2021.
  • Andrić, Ivo. Eseji i kritike Beograd: Štampar Makarije, 2011.
  • Čubrilović, Vaso. Bosanski ustanak 1875–1878. Beograd: Službeni list SRJ–Balkanološki institut SANU, 1996.
  • Ćorović, Vladimir. Istorija Jugoslavije. Beograd: Narodno delo, 1933.
  • Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda. Beograd: BIGZ, 1989. Priredili i predgovor napisali Radoš Ljušić i Rade Mihaljčić.
  • Ekmečić, Milorad. „Dijalog prošlosti i sadašnjosti“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 10. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Dugo kretanje između klanja i oranja“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 5. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Ratni ciljevi Srbije“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 2. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Razni istorijski spisi“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 12. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Raznoliki istorijski spisi“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 11. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Raznoliki istorijski spisi“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 13. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Srbi na istorijskom raskršću“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 8. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Srbi na istorijskom raskršću“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 9. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Stvaranje Jugoslavije 1790–1918, knjiga 1“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 3. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Stvaranje Jugoslavije 1790–1918, knjiga 2“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 4. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. „Ustanak u Bosni 1875–1878“. U: Sabrana dela Milorada Ekmečića, knjiga 1. Novi Sad: Pravoslavna reč – Arhiv Vojvodine, 2021.
  • Ekmečić, Milorad. Dugo kretanje između klanja i oranja. Istoriju Srba u novom veku (1492–1992). Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 2007 (drugo dopunjeno izdanje 2008).
  • Ekmečić, Milorad. Srbi na istorijskom raskršću. Beograd, SKZ,1999.
  • Ekmečić, Milorad. Srbija između srednje Evrope i Evrope. Beograd: Politika–BMG, 1992.
  • Ekmečić, Milorad. Stvaranje Jugoslavije 1790–1918, I–II. Beograd: Prosveta, 1989.
  • Elezović, Dalibor. „O Srbima u Novom veku“. Zbornik radova Filozofskog fakulteta u Prištini, XXXVII, (2007), 525–529.
  • Istorija Jugoslavije u svjetlu kritike, Polemike u jugoslovenskim časopisima i 1976. Priredio Božidar Jakšić. Sarajevo–Beograd–Zagreb: Buy Book – Most art Jugoslavija –Srednja Evropa, 2022.
  • Istorija srpskog naroda, tom V i VI. Beograd: Srpska književna zadruga, 1981, 1983.
  • Kašanin, Milan. „Nauka i viteštvo“. Letopis Matice srpske, 399, 5, (1967), 477–486.
  • Kraljačić, Tomislav. „Naučno djelo Milorada Ekmečića“. Godišnjak društva Bosne i Hercegovine, 39, (1988), 7–12.
  • Ljušić, Radoš. „Apostol srpske istoriografije Andrej Mitrović (1937–2013). Sećanje na profesora i kolegu“. U: Ljušić Radoš, Angažovana istoriografija 3. Beograd: Filozofski fakultet, Centar za srpske studije, 2016, 153–171.
  • Ljušić, Radoš. Knez Miloš, državotvorni vladar. Novi Sad, Pravoslavna reč,
  • Ljušić, Radoš. Kneževina Srbija 1830–1839. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti, 1986.
  • Ljušić, Radoš. Srpska državnost 19. veka. Novi Sad: Prometej, 2022.
  • Ljušić, Radoš. Tumačenja Srpske revolucije u istoriografiji 19. i 20. Beograd: Srpska književna zadruga, 1992.
  • Nikoliš, Gojko. Korijen, stablo i pavetina. Beograd: Nolit, 1988.
  • Novija istorija srpskog naroda. Dušan Bataković, Milan St. Protić, Nikola Samardžić, Aleksandar Fotić. Beograd: Naš dom, 2000.
  • Radojević, Mira. „Povodom spomenice Milorada Ekmečića“. Tribina Biblioteke SANU, VII, br. 7, (2019).
  • Slijepčević, Pero. Beletristički radovi i prepiska. Banja Luka, Beograd: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske, Svet knjige 2013.
  • Slijepčević, Petar. „Beli kralj“. Prosveta almanah za godinu 1918. Ženeva, 1918.
  • Vojvodić, Mihailo. „Milorad Ekmečić (1928–2015)“. Glas SANU, Odeljenje istorijskih nauka, tom 428, knj. 18, (2018), 1–8.