Dr Vladimir Lj. Cvetković
Institut za noviju istoriju Srbije
Beograd, Republika Srbija
DVOVLASNIČKI REŽIM I STANJE NA JUGOSLOVENSKO-RUMUNSKOJ GRANICI 1945–1948.
God. XXXIX, 1/2021, str. 99–114
https://doi.org/10.29362/ist20veka.2021.1.cve.99-114
APSTRAKT/REZIME:
Članak, napisan na osnovu jugoslovenskih arhivskih izvora i relevantne literature, predstavlja analizu stanja na jugoslovensko-rumunskoj granici od završetka Drugog svetskog rata do naglog pogoršanja odnosa dveju susednih zemalja posle objavljivanja Rezolucije Informbiroa juna 1948. godine. Prateći stanje bezbednosti na granici, pogranične incidente i funkcionisanje dvovlasničkog režima moguće je uočiti stav i politiku Jugoslavije prema Rumuniji i dešavanjima na njenoj političkoj sceni u periodu njenog preobražaja iz višestranačke monarhije u jednopartijsku republiku sovjetskog tipa.
KLJUČNE REČI: Jugoslavija, Rumunija, dvovlasnički režim, pogranični incidenti, sovjetizacija
REFERENCE:
- Cvetković, Vladimir Lj. „Crvena armija na Dunavu, oslobođenje Beograda i težnje Srba iz Rumunije ka prisajedinjenju Jugoslaviji 1944–1945”. U: Oslobođenje Beograda 1944. godine. Urednik Aleksandar Životić, 168–184. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2010.
- Deletant, Dennis. Romania under Communist Rule. Bucharest: Civic Academy Foundation, 2006.
- Ionița, Gheorge I. Istoria românilor – de la 23 august 1944 până în prezent. București: Editura Universității din București, 2001.
- Janjetović, Zoran. Deca careva, pastorčad kraljeva: nacionalne manjine u Jugoslaviji 1918–1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2005.
- Janjetović, Zoran. Nemci u Vojvodini. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2009.
- Krizman, Bogdan. „Pitanje granica Vojvodine na Pariškoj međunarodnoj konferenciji 1919. godine (diplomatsko-historijska skica)“. Zbornik Matice srpske za društvene nauke, br. 24, (1959), 31–72.
- Milin Andrej, Miodrag Milin, i Cvetko Mihajlov. Srbi u Rumuniji za vreme komunizma. Zvučni arhiv i priručnik o stradanju. Temišvar: Savez Srba u Rumuniji, 2011.
- Milin Miodrag, i Andrej Milin. Srbi iz Rumunije i jugoslovensko-rumunski odnosi. Prilog i građa (1944–1948). Vršac: Viša škola za obrazovanje vaspitača, Temišvar: Univerzitet „Banatului“, 2004.
- Mitrović, Andrej. Jugoslavija na Konferenciji mira: 1919–1920. Beograd: Zavod za izdavanje udžbenika Socijalističke Republike Srbije, 1969.
- Mitrović, Andrej. Razgraničenje Jugoslavije sa Mađarskom i Rumunijom: 1919–1920: prilog proučavanja jugoslovenske politike na Konferenciji mira u Parizu. Novi Sad: Institut za izučavanje istorije Vojvodine, 1975.
- Petranović, Branko. „Pitanje granica Jugoslavije prema Mađarskoj i Rumuniji i jugoslovenskih manjina u Mađarskoj i Rumuniji posle Prvog i Drugog svetskog rata (istorijska paralela)“. Istorijski zapisi, XXXIX (LIX), br. 3, (1986), 107–117.
- Popi, Gligor. Jugoslovensko-rumunski odnosi 1918–1941. Novi Sad: Institut za istoriju Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, 1984.
- Rădulescu-Zoner Șerban și Daniela Bușe și Beatrice Marinescu. Instaurarea totalitarismului comunist în România. București: Cavallioti, 2002.
- Slavković Mirić, Božica. „Pogranični promet Jugoslavije i Albanije i dvovlasnička imanja 1945–1948”. Istorija 20. veka, br. 1, (2020), 117–124. https://doi.org/10.29362/ist20veka.2020.1.sla.107-128
- Stojanov, Pavle. Jugoslovenska nacionalna manjina u Rumuniji. Beograd: Kultura, 1953.
- Tasić, Dmitar. „Organizacija granične službe u jugoslovenskim oružanim snagama od kraja Drugog svetskog rata do rezolucije Informbiroa 1948. godine“. Vojnoistorijski glasnik, br. 1, (2014), 233–250.
- Timofejev, Aleksej. „Iskustvo sučeljavanja: Crvenoarmejci i stanovništvo Srbije“. U: Oslobođenje Beograda 1944. Urednik Aleksandar Životić, 210–236. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2010.