Категорије

MA Tamara Kosijer, doktorantkinja
Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Beograd, Republika Srbija

 

UDRUŽENJE UNIVERZITETSKI OBRAZOVANIH ŽENA 1927–1941.

God. XXXIX, 2/2021, str. 295–312
https://doi.org/10.29362/ist20veka.2021.2.kos.295-312

 

APSTRAKT/REZIME:

U radu je dat prikaz Udruženja univerzitetski obrazovanih žena koje je postojalo i delovalo u međuratnom periodu četrnaest godina, od 1927. do 1941. Presudan značaj za istraživanje teme imala je arhivska građa, na kojoj se rad pretežno zasniva. Brojna dokumentacija brižljivo sakupljana godinama od članica Udruženja i njegovih brojnih ogranaka, uspela je da preživi Drugi svetski rat i postane značajan izvor informacija o ovoj organizaciji, koja je dala nesporan doprinos svojim radom i među prvima napustila okvire ženskih udruženja koja su pre svega imala humanitaran karakter. Pripadnice Udruženja su shvatile da same moraju uticati na promenu svog položaja, tako što će početi da rade na prosvećivanju i uključiti se u evropske modernizacijske procese. Njihovi ciljevi su se bazirali na odbrani profesionalnih interesa univerzitetski obrazovanih žena, njihovog obrazovanja, nezavisnog položaja i borbe za jednako zaposlenje. Pitanje mesta žene u društvu kroz sadržaje emancipatorskih politika počelo je u velikoj meri da okupira intelektualke, univerzitetski obrazovane, najbolje u svojoj struci, poreklom iz bogatih građanskih porodica. One su uvidele značaj obrazovanja i izdigle se iznad svog porekla i statusa, u želji da i drugi mogu dobiti ovo pravo, sa nastojanjem da daju pun doprinos i ostave nasleđe za potonje generacije žena koje će nastaviti njihovim stopama. Grupa intelektualki okupila se oko ovog Udruženja čiji je cilj bio da podrži žene, pre svega devojke, u njihovoj borbi za sticanje prava na obrazovanje, naučni rad i stručno usavršavanje, stvara među njima prijateljske veze, kako u zemlji tako i u inostranstvu, moralno i materijalno ih pomaže i širi opštu prosvećenost među njima.

 

KLJUČNE REČI: Udruženje univerzitetski obrazovanih žena, ravnopravnost, obrazovanje, emancipacija, modernizacija, međunarodna saradnja, Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca / Jugoslavija

 

REFERENCE:

  • Bok, Gizela. Žena u istoriji Evrope: od srednjeg veka do danas. Beograd: Clio, 2005.
  • Božinović, Neda. Žensko pitanje u Srbiji u XIX i XX veku. Beograd: „Devedesetčetvrta“, „Žene u crnom“, 1996.
  • Božinović, Neda. „Žene u modernizacijskim procesima u Jugoslaviji i Srbiji“. U: Srbija u modernizacijskim procesima 19. i 20. veka. 2, Položaj kao merilo modernizacije: naučni skup. Urednik Latinka Perović, 505–533. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 1998.
  • Dimić, Ljubodrag. Kulturna politika u Kraljevini Jugoslaviji: 1918–1941. Deo prvi, Društvo i država. Beograd: Stubovi kulture, 1996.
  • Gudac-Dodić, Vera. Žena u socijalizmu: položaj žene u Srbiji u drugoj polovini 20. veka. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2006.
  • Ivanić, Delfa. Uspomene. Priredila Jasmina Milanović. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 2012.
  • Kecman, Jovanka. Žene Jugoslavije u radničkom pokretu i ženskim organizacijama 1918–1941. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 1978.
  • Lebl-Albala, Paulina. Razvoj universitetskog obrazovanja naših žena. Beograd: Štamparski zavod Orao, 1930.
  • Lebl-Albala, Paulina. Deset godina rada Udruženja univerzitetski obrazovanih žena u Jugoslaviji: 1928–1938. Beograd: Udruženje univerzitetski obrazovanih žena, 1939.
  • Marković, Peđa J. Beograd i Evropa: 1918–1941: evropski uticaji na proces modernizacije Beograda. Beograd: Savremena administracija, 1992.
  • Marković, Predrag J. „Mesto žena u javnom mnjenju Beograda 1918–1965. godine“. U: Srbija u modernizacijskim procesima 19. i 20. veka, 2, Položaj žene kao merilo modernizacije: naučni skup. Urednik Latinka Perović, 373–384. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 1998.
  • Mladenović, Božica. Porodica u Srbiji u Prvom svetskom ratu. Beograd: Istorijski institut, 2006.
  • Obradović, Mirjana. „Udruženje univerzitetski obrazovanih žena u Jugoslaviji 1927–1941. godine“. U: Srbija u modernizacijskim procesima 19. i 20. veka. 2, Položaj kao merilo modernizacije: naučni skup. Urednik Latinka Perović, 252–262. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 1998.
  • Popović, Bojana. Moda u Beogradu: 1918–1941. Beograd: Muzej primenjene umetnosti, 2000.
  • Popović, Marko, Timotijević Marko i Milan Ristović. Istorija privatnog života u Srba: od srednjeg veka do savremenog doba. Beograd: Clio, 2011.
  • Spasović, Ivana. Zlata vredne: obrazovanje ženske dece u Južnom Banatu od 1874. do 1918. godine. Pančevo: Istorijski arhiv, 2014.
  • Stefanović, Svetlana. „Žensko pitanje u beogradskoj štampi i periodici 1918–1941“. Magistarska teza, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet, Odeljenje za istoriju, 2000.
  • Stolić, Ana. Sestre Srpkinje: pojava pokreta za emancipaciju žena i feminizma u Kraljevini Srbiji. Beograd: Evoluta, 2015.