Категорије

Nebojša Stambolija, PhD
Institute for Contemporary History
Belgrade, Republic of Serbia

 

SERBIAN STATE GUARD IN OCCUPIED SERBIA 1942-1944

God. XL, 2/2022, str. 323–344
https://doi.org/10.29362/ist20veka.2022.2.sta.323-344

 

APSTRAKT/REZIME:

The subject of this article is the Serbian State Guard – an armed formation created in occupied Serbia in early March 1942. It arose out of the need of the occupiers and collaborators for a stronger and more organized unit that would more successfully confront the insurgent forces in the territory of Serbia. The primary objective of our research was the reconstruction of its creation, organization, mode of operation, combat activities, and make-up XXX. Created on the basis of the pre-war gendarmerie, in the specific conditions of wartime chaos in Serbia, it retained its primarily police character, although it formed larger and more mobile military units when needed. Finally, the fate of this formation after its inclusion in the ranks of the Yugoslav Army in the Homeland (i.e., the Chetniks of Draža Mihailović) and its going into exile was presented. The source-materials used for this paper are kept mostly in the Military Archive in Belgrade. We have also used documents kept in the Belgrade Historical Archives, the State Archives of Serbia, as well as in the local historical archives in Niš.

 

KLJUČNE REČI: Serbian State Guard, Collaboration, Milan Nedić, Stevan Radovanović, Borivoje Jonić, Occupation, Serbia, Second World War, Gendarmerie, Third Reich

 

REFERENCE:

  • Begović, Sima. Logor Banjica 1941–1944, knj. 1. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 1989.
  • Borković, Milan. Kontrarevolucija u Srbiji. Kvislinška uprava 1941–1944, knj. 1‒2. Beograd: Sloboda, 1979.
  • Božović, Branislav, i Miroslav Vavić. Surova vremena na Kosovu i Metohiji – kvislinzi i kolaboracija u Drugom svetskom ratu. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 1991.
  • Božović, Branislav. Beograd pod komesarskom upravom 1941. godine. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 1998.
  • Božović, Branislav. Specijalna policija u Beogradu 1941–1944. Beograd: Srpska školska knjiga, 2003.
  • Dević, Nemanja. Za partiju i Tita. Partizanski pokret u Srbiji 1941‒1944. Beograd: Službeni glasnik, 2021.
  • Dimitrijević, Bojan, i Nemanja Dević. Bosanska golgota. Slom snaga JVuO u Bosni 1945. godine. Beograd: Svet knjige, Institut za savremenu istoriju, 2021. DOI: 1029362/2480.2021.dim
  • Dimitrijević, Bojan, i Kosta Nikolić. Đeneral Mihailović. Biografija. Beograd: Srpska reč, 2000.
  • Dimitrijević, Bojan. Valjevski ravnogorci. Jugoslovenska vojska u otadžbini u valjevskom kraju 1941–1945. Valjevo: Srpska reč, Istorijski arhiv, 1998.
  • Dimitrijević, Bojan. Vojska Nedićeve Srbije. Oružane snage srpske vlade 1941‒1945. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 2011.
  • Gligorijević, Ivan. Deveta srpska udarna brigada. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 1970.
  • Ivanović, Miladin. „Borbe za Zaječar septembra 1944. godine”. Vojnoistorijski glasnik, br. 5, (1956), 82–104.
  • Janjetović, Zoran. Collaboration and Fascism under the Nedić regime. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2018.
  • Karapandžić, Borivoje. Građanski rat u Srbiji (1941‒1945). Klivland: [b. i.], 1958.
  • Krakov, Stanislav. General Milan Nedić. Knj. 1‒2. Minhen: Iskra, 1963‒1968.
  • Martinović, Petar. Milan Nedić. Čikago: [b. i.], 1956.
  • Milićević, Nataša. „Osveta sela: seljaci i građani u okupiranoj Srbiji 1941‒1944”. Istorija 20. veka, br. 2, (2019), 121‒136. DOI: 10.29362/ist20veka.2019.2.mil.121-136
  • Nikolić, Kosta. General Miodrag M. Damjanović „Čika Beli” 1893–1956. London: Udruženje boraca Kraljevske jugoslovenske vojske „Draža Mihailović”, 2008.
  • Nikolić, Kosta. Istorija Ravnogorskog pokreta 1941‒1945. Knj. 1‒3. Beograd: Srpska reč, 1999.
  • Nikolić, Kosta. Strah i nada u Srbiji 1941‒1944. godine: svakodnevni život pod okupacijom. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 2002.
  • Nikolić, Kosta, i Nebojša Stambolija. „Royalist Resistance Movement in Yugoslavia during the Second World War“, Istorija 20. veka, br. 2, (2018), 9–36. DOI: 10.29362/ist20veka.2018.2.nik.9-36
  • Nikolova, Maja. Zavod za prinudno vaspitanje omladine u Smederevskoj Palanci 1942–1944. Beograd: Pedagoški muzej, 2010.
  • Oslobodilački rat naroda Jugoslavije 1941–1945, knj. 2. Beograd: Vojnoistorijski institut, 1965.
  • Pejčić, Dušan. „U Kuršumliji i Prokuplju”. Zapisi iz dobrovoljačke borbe, br. 3 (1955), 65–73.
  • Petranović, Branko. Revolucija i kontrarevolucija u Jugoslaviji 1941–1945. Knj. 1‒2. Beograd: Rad, 1983.
  • Petranović, Branko. Srbija u Drugom svetskom ratu 1939–1945. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar, 1992.
  • Petrović, Dragoljub. „Vojna organizacija četnika Koste Pećanca u okupiranoj Srbiji 1941/42. godine”. Vojnoistorijski glasnik, br. 3, (1969), 205–215.
  • Shimizu, Akiku. Die deutsche Okkupation des serbischen Banats 1941–1944. Münster: Lit Verlag, 2003.
  • Stambolija, Nebojša. „Osnivanje i dejstva Srpskog udarnog korpusa 1944‒1945”. Vojnoistorijski glasnik, br. 2, (2014), 70‒87.
  • Stambolija, Nebojša. „Sanitetska služba Srpske državne straže”, u: Istorija medicine, farmacije, veterine i narodna zdravstvena kultura (zbornik radova sa V naučno-stručnog skupa održanog 1. novembra 2013. u Zaječaru). Urednik Nadežda Pedović, 191–196. Zaječar: Istorijski arhiv Timočka Krajina, 2014.
  • Stambolija, Nebojša. Srpska državna straža 1942‒1944. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 2021. DOI: 10.29362/2572.2021.sta
  • Stefanović, Mladen. Zbor Dimitrija Ljotića 1934–1945. Beograd: Narodna knjiga, 1984.
  • Stojanović, Aleksandar. Ideje, politički projekti i praksa Vlade Milana Nedića. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2015.
  • Stojanović, Aleksandar. Srpski civilni/kulturni plan Vlade Milana Nedića. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2012.
  • Stojković, Živan, Hranislav Rakić i Nikola Ilić. Okupacija u leskovačkom kraju 1941–1944. Leskovac: Narodni muzej, 1994.
  • Škodrić, Ljubinka. Ministarstvo prosvete i vera u Srbiji 1941–1944: sudbina institucije pod okupacijom. Beograd: Arhiv Srbije, 2009.
  • Trifunović, Dimitrije, i Pavle Babac. „Prodor Operativne grupe divizija u Srbiju i forsiranje Ibra polovinom jula i početkom avgusta 1944. godine”. Vojnoistorijski glasnik, br. 6, (1951), 27–63.
  • Tucović, Radosav. „Policijski represivni aparat nacističke Nemačke i njegovi domaći instrumenti: Analiza delatnosti Dragomira Jovanovića i Augusta Majsnera u okupiranoj Srbiji (1941‒1944)”. Doktorska disertacija, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet, Odeljenje za istoriju, 2021.
  • Zlatić, Jovan. Stradalaštvo srpskog naroda u niškom ratnom okrugu (1941–1944). Knjiga 2: oružana sila srpske vlade generala Milana Nedića 1941‒1944. Niš: Prosveta, 1995.