Categories

Miloš Timotijević, PhD
National museum Čačak
Čačak, Republic of Serbia


FINANCING OF THE YUGOSLAV ARMY IN THE FATHERLAND OF GENERAL MIHAILOVIĆ IN SERBIA (1941-1944)

Vol. XXXVII, 2/2019, pp. 137–156
https://doi.org/10.29362/ist20veka.2019.2.tim.137-156

 

ABSTRACT/RESUME:

The problem of providing sufficient financial resources for the operations of the Yugoslav Army in the Fatherland (JVuO) headed by General Mihailović, did not only have military consequences (resistance to occupation, quislings, confrontations with partisans), but also affected the relationship with the local population and Western allies, mainly the British.

The forces of General Mihailović received gold and money through several channels; first from the Yugoslav mission in Istanbul and then directly by air through parachute packages. A part of the money was collected in the country itself and Mihailović also received certain financial resources directly or indirectly from the occupational government of Milan Nedić. The Germans were trying to stop such activities in any possible way, but as of the second half of 1943 the financing of the Yugoslav Army in the Fatherland was blocked by Great Britain within their policy of supporting the partisan movement and their rejection of General Mihailović. This resulted in the Yugoslav Army in the Fatherland resorting to more informal ways of financing, which came down to the systematic theft of money and valuables from all financial institutions in occupied Serbia.

According to existing data, during the war, the forces of General Mihailović received 45,410 golden pounds, 5,000 dollars and 4,500 Napoleon coins from abroad. The total was around 55,000 gold coins, as well as several tens of millions of occupational liras and dinars. This small and insufficient help was not increased significantly by the informal financing during 1944 when, according to the official data of the Nedić Government, they took a total of 1.23 billion dinars from banks, post offices and trains.

 

KEYWORDS: Money, Gold, Finance, General Mihailović, JVuO, Partisans, British, Milan Nedić, Germans, Serbia

 

REFERENCES:

  • Andrić, Vojin. Ratni dnevnik: septembar–novembar 1944. Kragujevac: Pogledi, 2015.
  • Baković-Radosavljević, Milka. Memoari jedne ravnogorke: komunisti i nacifašisti – oni su isti. Kragujevac: Pogledi; Čačak: Legenda, 2001.
  • Barker, Elisabeth. „Some factors in British Decision–making over Yugoslavia 1941–4”. In: British policy towards wartime resistance in Yugoslavia and Greece. Еd. Phyllis Auty, Richard Clogg, 22–58. London: Macmillan Press, 1975. DOI: 10.1007/978-1-349-02232-8_2
  • Blagojević, Obren. „Naše finansije u periodu narodnooslobodilačke borbe 1941–1945”. Istorija 20. veka, 13, (1975), 5–169.
  • Borković, Milan. Kontrarevolucija u Srbiji: kvislinška uprava: 1941–1944. Knj. 2, (1943–1944). Beograd: Sloboda, 1979.
  • Čolaković, Rodoljub. Zapisi iz oslobodilačkog rata II. Sarajevo: Svjetlost; Beograd: Prosveta, Kultura, 1966.
  • Crevar Miloš, i Velimir Ostojić. Intendantska služba u NOR-u. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 1973.
  • Davidović Goran, i Miloš Timotijević. Osvetljavanje istine: dokumenta za političku i vojnu istoriju Čačka. Knj. 1, 1938–1941. Čačak: Istorijski arhiv, Narodni muzej; Kraljevo: Narodni muzej, 2006.
  • Deakin, F. W. „Britanija i Jugoslavija (1939–1945)”. Jugoslovenski istorijski časopis, 2, (1963), 43–58.
  • Dimitrijević, Bojan B. Valjevski ravnogorci. Jugoslovenska vojska u Otadžbini u valjevskom kraju 1941–1945. Beograd: Srpska reč, 1998.
  • Dokumenta sa suđenja Ravnogorskom pokretu: 10. juni – 15. juli 1946. godine: nacionalni i međunarodni propisi, integralni stenogram, presude, molbe za pomilovanje, skraćenice, šifre, pseudonimi, spisak korišćenih dokumenata, najznačajnija dokumenta, bibliografija i registar. Knjiga 1. Priredio Momčilo Zečević. Beograd: SUBNOR Jugoslavije, 2001.
  • Đelević, Jakša V. Prvi Dražin ađutant Jakša V. Đelević: doprinos istoriji Ravnogorskog pokreta. Priredila Biljana J. Đelević. Vindzor, Kanada: B. J. Đelević, 1993.
  • Đonović, Dušan J. „Dokumenta – pomoć koja je poslata đeneralu Mihailoviću od strane Velike Britanije“. Glasnik srpsko istorisko-kulturnog društva „Njegoš“, 4, (1959), 90–95.
  • Đonović, Dušan J. „Dokumenta – pomoć u novcu Kraljevske jugoslovenske vlade đeneralu Mihailoviću“. Glasnik srpsko istorisko-kulturnog društva „Njegoš“, 6 (1960), 98–105.
  • Đonović, Jovan. Moje veze sa Dražom Mihailovićem. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 2004.
  • Đuretić, Veselin. Saveznici i jugoslovenska ratna drama: između nacionalnih i ideoloških izazova. 2. Beograd: Politika, Srempublik; Ćuprija: Ekonomika, 1992.
  • Glišić, Venceslav. Užička republika. Beograd: Nolit, 1986.
  • Huot, Louis. Oružje za Tita. Zagreb: Globus, 1981.
  • Ivanović, Vane. Drugo zvono I. Beograd: Vreme knjige, 1995.
  • Izveštaji i naredbe DM i organizacije Zbor za Okrug zaječarski: dokumenta 3, 1943–1944. Priredio Nenad Pantić. Negotin: Istorijski arhiv, 2008.
  • Jugoslavenske vlade u izbjeglištvu: 1941–1943: dokumenti. Priredio Bogdan Krizman. Beograd: Arhiv Jugoslavije; Zagreb: Globus, 1981.
  • Korać, Manojlo. Između Draže i Nedića. Kragujevac: Pogledi, 2015.
  • Kostić, Boško. Za istoriju naših dana: odlomci iz zapisa za vreme okupacije. Lille: Jean Lausier, 1949.
  • Krakov, Stanislav. General Milan Nedić. Knj. 2. Prepuna čaša čemera. Minhen: Iskra, 1968.
  • Makdauel, Robert. Streljanje istorije: ključna uloga Srba u Drugom svetskom ratu. Beograd: Poeta, Rad, 2012.
  • Makkenzi, Uil’jam. Sekretnaja istorija USO: Upravlenie special’nyh operacij v 1940—1945 gg. Moskva: ACT, Tranzitkniga, 2004.
  • Marjanović, Jovan. Draža Mihailović između Britanaca i Nemaca. Knjiga I. Britanski štićenik. Zagreb: Globus; Beograd: Narodna knjiga, Prosveta, 1979.
  • Marjanović, Jovan. Ustanak i narodno-oslobodilački pokret u Srbiji 1941. Beograd: Institut društvenih nauka, 1963.
  • Martin, Dejvid. Mreža dezinformacija: Čerčilova jugoslovenska greška. Beograd: Prosveta, 1991.
  • McConville, Michael. A small war in the Balkans: British military involvement in wartime Yugoslavia, 1941–1945. Uckfield: Naval & Military Press, 2007.
  • Milićević Mirko J., i Petar Čović. „Razvoj NOP i NOB u Kraljevu i Srezu žičkom od leta 1943. do oslobođenja novembra 1944. i konstituisanje organa nove vlasti“. U: Borbe s glavninom nemačke grupe armija „E“ na ibarsko-zapadnomoravskom pravcu u oslobođenju zapadne Srbije 1944. godine. Urednik Koča Jončić. Beograd: Vojnoistorijski institut JNA; Kraljevo: Istorijski arhiv, Međuopštinski odbor SUBNOR regiona Kraljevo; Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv, 1990.
  • Milovanović, Nikola. Kontrarevolucionarni pokret Draže Mihailovića. Knj. 1, Izdaja. Beograd: Slovo ljubve, 1983.
  • Milovanović, Nikola. Kontrarevolucionarni pokret Draže Mihailovića. Knj. 2, Poraz. Beograd: Slovo ljubve, 1983.
  • Milovanović, Nikola. Kontrarevolucionarni pokret Draže Mihailovića. Knj. 3, Rasulo. Beograd: Slovo ljubve, 1983.
  • Minić, Mihailo P. Rasute kosti: (1941–1945). Detroit: [b. i.], 1965.
  • Mihailović, Dragoljub M. Rat i mir đenerala: izabrani ratni spisi. Druga knjiga. Priredili Milan Vesović, Kosta Nikolić i Bojan Dimitrijević. Beograd: Srpska reč, 1998.
  • Mladenović, Miloš. Lažni idoli i varljivi ideali. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 2004.
  • Moskva – Serbija, Belgrad – Rossija: sbornik dokumentov i materialov. Tom 4, Russko-serbskie otnoshenija: 1917–1945 gg. Priredili Alekseј Timofeјev, Goran Miloradović i Aleksandr Silkin. Beograd: Arhiv Srbiјe; Moskva: Glavnoe arhivnoe upravlenie goroda Moskvy, 2017.
  • Nešković, Borivoje. Operacija gold. Beograd: B. Nešković, 1985.
  • Nikolić, Kosta. „Predgovor: Herman Nojbaher o Drugom svetskom ratu u Jugoslaviji“. U: Herman Nojbaher, Specijalni zadatak Balkan. Priredio Nikola Živković, 7-31. Beograd: Službeni list SCG, 2005.
  • Nikolić, Kosta. „Predgovor priređivača“. U: Jovan Đonović, Moje veze sa Dražom Mihailovićem. Priredio Kosta Nikolić, 7-75. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 2004.
  • Nikolić, Kosta. Istorija ravnogorskog pokreta, Beograd: Srpska reč, 1999.
  • Nikolić, Kosta. Strah i nada u Srbiji 1941–1944: svakodnevni život pod okupacijom. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 2002.
  • Pavlović, Ilija M. Jugoslavija u Drugom svetskom ratu prema ratnim dokumentima. Melburn: I. J. Pavlović, 1985.
  • Pavlović, Ilija M. Milan Đ. Nedić i njegovo doba. Knj. 2. Otadžbinsko izdanje. Beograd: Nova Iskra, 1994.
  • Pešić, Miodrag D. Draža Mihailović u izveštajima američkih i britanskih obaveštajaca 1941–1944. Kragujevac: Pogledi, 2003.
  • Plenča, Dušan. Međunarodni odnosi Jugoslavije u toku Drugog svetskog rata. Beograd: Institut za istorijske nauke, 1962.
  • Plenča, Dušan. „Međunarodni položaj ustanka u Jugoslaviji“. U: Ustanak u Jugoslaviji 1941. godine i Evropa. Urednik Vasa Čubrilović, 57–183. Beograd: SANU, 1973.
  • Ranković, Aleksandar. Dnevničke zabeleške. Beograd: Jugoslovenska knjiga, 2001.
  • Samardžić, Miloslav. General Draža Mihailović i opšta istorija četničkog pokreta. Knj. 4. Kragujevac: Pogledi, 2007.
  • Samardžić, Miloslav. Razgovori sa ravnogorcima 3. Kragujevac: Pogledi, 2013.
  • Schlarp, Karl-Heinz. Wirtschaft und Besatzung in Serbien: 1941–1944: ein Beitrag zur nationalsozialistischen Wirtschaftspolitik in Südosteuropa. Stuttgart: Steiner–Verlag, 1986.
  • Simić, Pero. Draža: smrt duža od života. Beograd: Službeni glasnik, 2012.
  • Sotirović Dragan, i Branko Jovanović. Srbija i Ravna gora. Beograd: Institut za savremenu istoriju, 2004.
  • Spasojević, Aleksandar Kale. „Koliko je Užički narodnooslobodilački odred preuzeo novca u filijali Srpske narodne banke u Užicu septembra 1941. godine“. Užički zbornik, 9, (1980), 293–300.
  • Svakodnevni život pod okupacijom 1941–1944: iskustvo jednog Beograđanina [Dragutina Rankovića]. Priredili Nataša Milićević i Dušan Nikodijević. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2012.
  • Terzić, Milan. „Još nešto o misijama Stanislava Rapoteca u Jugoslaviji 1941–1942”. Jugoslovenski istorijski časopis, XXXIV, br. 1–2, (2001), 117–126.
  • Terzić, Milan. „Jugoslovenska kraljevska vlada i ubacivanje propagandnog materijala u zemlju 1941–1943.”. Tokovi istorije, 4, (2006), 72–85.
  • Timotijević, Miloš. Zvonko Vučković: ratna biografija (1941–1944): rasprava o problemima prošlosti i sadašnjosti. Beograd: Službeni glasnik, 2015.
  • Todorović, Borislav. Poslednji raport. Kragujevac: Pogledi, 2002.
  • Tomasevich, Jozo. Četnici u Drugom svjetskom ratu 1941–1945. Zagreb: Sveučilišna naklada, Liber, 1979.
  • Trbić, Vasilije. Knj. 2. Kazivanja i doživljaji vojvode veleškog: (1912–1918, 1941–1946). Beograd: Kultura, 1996.
  • Trew, Simon. Britain, Mihailović and the Chetniks, 1941–42. London: Macmillan Press, 1998. DOI: 10.1057/9780230389762
  • Ugričić, Miodrag. Novac u Jugoslaviji za vreme Drugog svetskog rata s naročitim osvrtom na metode finansiranja okupacije. Beograd: Jugoslovenski pregled, 2000.
  • Užička republika: zapisi i sećanja, 2. Urednik Života Marković. Titovo Užice: Narodni muzej, 1983.
  • Vilijams, Heder. Padobranci, patrioti i partizani: Uprava za specijalne operacije u Jugoslaviji 1941–1945. Beograd: Nolit, 2009.
  • Vujović, Mitar. Ekonomska služba Vrhovnog štaba NOV i POJ 1941–1945. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar, Intendantska uprava SSNO, 1990.
  • Wheeler, Mark C. Britain and the War for Yugoslavia, 1940–1943. New York: Columbia University Press, 1980.
  • Zapisnici sa sednica Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije: 1941–1945. Priredili Komnen Pijevac i Dušan Jončić. Beograd: Službeni list SCG, Arhiv Srbije i Crne Gore, 2004.
  • Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu naroda Jugoslavije. Tom XIV, Knj. 1. Dokumenti četničkog pokreta Draže Mihailovića 1941–1942. Beograd: Vojnoistorijski institut, 1981.
  • Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu naroda Jugoslavije. Tom XIV, Knj. 3. Dokumenti četničkog pokreta Draže Mihailovića, septembar 1943 – jul 1944. Beograd: Vojnoistorijski institut, 1983.
  • Živković, Nikola. „Prikupljanje zlata, srebra i novca u Užicu i njegov transport za Nikšić 1941. godine“. Užički zbornik, 4, (1975), 235–241.
  • Žujović, Mladen J. Zbornik dokumenata iz zaostavštine Mladena J. Žujovića. Priredila Teodora Žujović. Vrnjačka Banja: Interklima-grafik, 2004.
  • Žujović, Mladen J. Ratni dnevnik 3. Jugoslavija u II svetskom ratu (maj 1944 – maj 1946). Priredila Teodora Žujović. Vrnjačka Banja: Interklima-grafik, 2004.